For an English version of this post, please click here.
İklim değişikliği ile etkili bir biçimde mücadele edilebilmesi ve iklim değişikliğinin yol açtığı sorunlara uyum sağlanması için büyük, oldukça büyük bütçelere ihtiyaç olduğundan şüphe yok. Yeşil tahviller, yeşil dönüşümün finansmanı için kullanılan enstrümanlardan biri olarak dikkatleri çekiyor. O hâlde, yeşil tahvillere bir göz atalım.
Yeşil tahviller, çevre ve/veya iklim üzerinde olumlu etkileri olan projeleri finanse etmek için oluşturulmuş finansal araçlar. Enerji verimliliği, kirliliğin önlenmesi ve kontrolü, yaşayan doğal kaynaklar ve arazi kullanımının çevresel sürdürülebilir yönetimi, karasal ve su biyoçeşitliğinin korunması, temiz ulaşım, sürdürülebilir su ve atık yönetimi, döngüsel ekonomiye uyarlanmış ürünler, üretim teknolojileri ve süreçleri ile yeşil binalar yeşil tahviller aracılığı ile finanse edilebilecek projelerden bazıları.
Dünya Bankası, yeşil tahvillerin en büyük ihraççılarından biri konumunda yer alıyor[1]. 2008 yılından itibaren, Dünya Bankası tarafından toplam değeri 14.4 Milyar ABD Dolarını bulan yeşil tahvil ihracı gerçekleştirilmiş durumda ve bu tahviller sayesinde 111 adet projenin finansmanı sağlanmış. Finansmanı sağlanan projelerin %33’ü enerji ve enerji verimliliği ile ilgiliyken, finansmanı sağlanan projeler içinde temiz ulaşıma ilişkin projelerin oranı ise %27 seviyesinde.
Açıkçası, yeşil tahviller ile finanse edilen projelerin sağladığı toplam dekarbonizasyon hakkında bir veri ya da tahmin bulamadım. Ancak proje bazlı başarılar dikkat çekiyor: Yıllık 2.000 MW enerji üretim kapasiteli Rampur Hidroelektrik Santrali, Dünya Bankası tarafından ihraç edilen yeşil tahviller ile sağlanan finansman sayesinde Kuzey Hindistan’da inşa edilmiş ve 1.4 milyon ton karbonun doğaya salınmasını engelliyor[2].
Öte yandan, yeşil tahvillerin yeşil dönüşümü desteklemede ne ölçüde başarılı olduğuna dair şüpheler de yok değil. Bir araştırmaya göre, 2015 ile 2018 yılları arasında yeşil tahvil ihraç eden 200 firmanın karbon emisyonları tahviller ihraç edildikten sonraki birkaç yıl için azalsa da, devam eden yıllar için emisyonlar azalmıyor, hatta artıyor[3]. Bu da, firmaların yeşil tahvilleri pazarlama ve yeşil badana amaçlı kullanıp kullanılmadığı sorusunu akıllara getiriyor.
Son olarak, 2015 yılında 104 milyar ABD Doları değerinde olan yeşil tahvil piyasasının yıllar içinde katlanarak büyüdüğünü ve gelinen aşamada 1.5 ABD Doları değerine ulaştığını kaydedelim[4].
[1] https://www.investopedia.com/terms/g/green-bond.asp
[2] a.g.e
[3] https://www.economist.com/graphic-detail/2020/09/17/do-green-bonds-actually-reduce-carbon-emissions
[4]https://www.edie.net/green-bonds-market-grew-by-500bn-in-2021-a-new-record/#:~:text=In%202015%2C%20the%20green%20finance,now%20sits%20at%20%241.5trn.
Ortak Geleceğimiz 