For an English version of this post, please click here.
Çevrenin korunması üzerine yürütülen çalışmalar politika yapıcıların ajandasında büyük bir alan kaplamaya devam ettikçe, bu alanda ortaya konan hukukî metinlerin sayısı da artıyor. Esasında “Çevre hukuku” kavramı, çevrenin korunması adına devletler arasında imzalanan uluslararası antlaşmalardan tutun da, yerel belediyelerin evsel atık düzenlemelerine kadar oldukça geniş bir çerçeveyi kapsıyor. Çevrenin ceza hukuku aracılığı ile korunması da, çevre hukukunun bir alt dalı olarak, çevre suçlarının oluşturulması ve bu tür suçları işleyenlerin belirli cezalarla karşı karşıya kalması anlamına geliyor. O hâlde, önce ülkemiz kanunlarda yer alan çevre suçlarına, daha sonra da Avrupa Birliği uygulamasına bakalım.
Türkiye’de çevre suçlarını düzenleyen farklı yasalar var. Temel olarak, çevreye zarar verecek biçimde toprağı, havayı ve suyu kirletmek Türk Ceza Kanunu kapsamında suç olarak kabul ediliyor. Keza Orman Kanunu’nda da ormandan ağaç kesme ya orman sahalarının işgali gibi eylemler suç olarak düzenlenmiş.
Öte yandan Avrupa Komisyonu, mevcut Birlik regülasyonlarının çevrenin ceza hukuku ile korunması açısından yetersiz kaldığından ve bu nedenle de çevre suçlarının işlenme oranının her geçen yıl %5 ila %7 oranları arasında arttığından hareketle, çevrenin ceza hukuku vasıtasıyla koruması alanında yeni bir direktif taslağı hazırladı.
Söz konusu taslak, yasadışı kereste ticareti, yasadışı gemi geri dönüşümü, kimyasallar ile ilgili Birlik düzenlemelerinin önemli ölçüde zarara yol açacak biçimde ihlal edilmesi, iklim değişikliğine yol açan florlu sera gazlarına yönelik ihlaller gibi eylemleri yeni suç türleri olarak düzenliyor. Aynı zamanda bahse konu taslak, çevre suçlarını ihbar edenlerin korunmasını öngörüyor ve bu tür suçları işleyenlerin kamu fonlarına erişiminin kısıtlanması gibi yeni yaptırım türlerini hüküm altına alıyor.
Çevreyi etkili bir biçimde korumak ve net-sıfır hedeflerimize ulaşmak istiyor isek, Ülkemiz çevre hukuku düzenlemelerinin de çevrenin korunması hususunda sağladığı korumanın artırılması gerekiyor.
Avrupa Komisyon tarafından hazırlanan Çevrenin Ceza Hukuku ile Korunması Direktifi’ne bu bağlantıdan erişim sağlayabilirsiniz.
Ortak Geleceğimiz 